تاریخچه عکاسی در ایران

تاریخچه عکاسی در ایران به زمان های بسیار دور و در همان آغاز پیدایش هنر عکاسی در فرانسه می باشد. در واقع برای ببیان تاریخ دقیق می توان گفت که پیدایش هنر عکاسی و ترویج روش های این هنر در ایران به قرن ۱۸ میلادی و سه سال پس از ظهور هنر عکاسی در فرانسه به ایران وارد شده است. در مورد پیدایش هنر عکاسی تاریخ و نوشته های موجود نشان می دهد که این هنر در سال ۱۸۳۹ بوجود امد و در سال ۱۸۴۱ میلادی پلاک های شیشه ای برای عکس برداری اختراع شد. از آن زمانن تا کنون این هنر دستخوش تغییرهای عمده ای شده و پیشرفت های بسیاری کرده است. در دنیای امروز ما هنر عکاسی نه تنها به هدف ثبت لحظات و خاطرات بلکه بیشتر با هدف های تجاری و برای دیده شدن توسط دیگران در شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام انجام می شود.

ایران در زمان قاجار با هنر عکاسی آشنا شد. این آشنایی بدین شکل بود که دوربین های عکاسی به دستور محمد شاه قاجار از کشورهای روسیه و انگلیس به ایران وارد شدند. تاریخ اولین عکس ثبت شده در ایران به تاریخ آذر ماه ۱۲۲۱ مصادف با دسامبر ۱۸۴۲ بر می گردد. اولین عکس برداری در ایران بر اساس اطلاعات به دست آماده از کتب تاریخی و متون بدست آمده نشان می دهد که بر روی صفحه نقره و در سال ۱۲۶۰ هجری قمری در تبریز، در زمان ولیعهدی ناصرالدین میرزا انجام شده است و در این جا تاریخچه هنر عکاسی در ایران شروع شده است.

در این زمان عکاسان ایران را اروپائیان تشکیل می دادند که برای تدریس به مدرسه دارلفنون امده بودند، تشکیل می داد. این معلمان با قصد تربیت افسران، مهندسان نظامی و غیرنظامی، پزشکان و مترجان زبان های خارجه در دارلفنون استخدام شده بودن ولی در کنار کار خود مشغول به یاد گیری کار با دوربین کردند. با این وجود عکاسان ایرانی نیز شروع به یادگیری و ثبت لحظات مختلف از زندگی مردم در زمان قاجار کردند که هنوز تعدادی از این عکس ها موجود است.

در زمانی که ایرانیان رد حال یادگیری اصول عکاسی بودن عکاسان خارجی شروع به ثبت تصاویر از محیط اطراف خود کردند. یکی از این عکاسان که توانست مجموعه بی نظیری از آثار تاریخی ایران تهیه کند لوئیجی پشه جمع اوری کند، که در واقع یک سرهنگ ارتش ایتالیایی بود. این مجموعه عکس ها باعث شد که ناصرالدین شاه به این سرهنگ ایتالیایی لغب عکاس باشی را بدهد و در حال حاضر این مجموعه عکس منبع بسیار با ارزشی برای بررسی وضع زندگی مردم در زمان قاجار می باشد. نکته ای که در مورد این عکس ها بسیار جالب توجه است عدم حضور زنان می باشد ولی از مردان دوره قاجار در در تمامی طبقات جامعه عکس های موجود است که نشان دهنده سلسله مراتب اجتماعی آن ها است. می توان گفت که جناب پشه از تأثیرگذارترین افراد در ثبت تاریخچه و عکاسی ایران می باشد و در تاریخچه عکاسی ایران جایگاه ویژه ای دارد. از جمله دیگر عکاسان خارجی که در ایارن زندگی کرده و توانسته اند در مسییر توسعه هنر عماسیی تاثیر گذرا باشند می توان به مهدی ایوانف و انتوان سوریوگین نیز اشاره کرد.

پیدایش عکاسی در ایران با دوره حکومت ناصرالدین شاه اتفاق افتاد و توجه بخصوص ناصرالدین شاه به این هنر باعث شد که تاثیر زیادی رد مسیر و گسترش این هنر داشته باشد. در این دوره عکاسان متفاوتی ظهور پیدا کردند که می توان رد سه دسته مجزا آن ها دسته بندی کرد. اولین عکاسان کسانی بودند که برای موسسات علمی و جغرافیایی مشغول به کار بودند. دسته دوم عکاسانی بودند که برای سرگرمی این حرفه را دنبال می کردن و در دسته آخر عکاسان حرفه ای قرار دارند که در واقع از این حرفه کسب درآمد می کردند و گذران زندگی ان ها وابسته به این هنر بوده است. در این دوره اقدامات بسیار مهمی در راستای گسترش عکاسی انجام شد که در اینجا به چند مورد اشاره می کنیم:

• پایه ‌گذاری نوشتن شرح برای تصاویر
• توجه به رشد و گسترش دانش نظری و فنی عکاسی و تالیف و چاپ کتب مربوط به آن
• توسعه عکاسی در میان درباریان و خانواده ‌های اشراف
• ابداع لقب عکاس ‌باشی به عنوان بالاترین رتبه فنی در این حرفه
• ترویج اصولی عکاسی و توجه به آموزش این حرفه به صورت رسمی در دارالفنون
• فراهم کردن زمینه پیدایش و رشد و گسترش عکاسی مستند و گزارش‌های مصور از سراسر ایران
• ایجاد عکاس خانه سلطنتی و تهیه چند آلبوم عکس از جنبه ‌های محتلف زندگی و معیشت مردم در دوران قاجار
• اعزام برخی محصلان مستعد دارالفنون به اروپا برای کسب مهارت‌ های فنی و هنری در زمینه عکاسی

عکاسی از زمان ظهور تا به امروز در ایران فراز و نشیب زیادی را طی کرده تا به شکل امروزی در بیاید. اگر بخواهیم این تاریخچه را بررسی نماییم باید در دوره های مختلف دوره انقلاب مشروطه و دوره پهلوی نیز تحلیل کنیم که از حوصله این مقاله خارج است بنابراین ما به توضیح کوتاهی در رابطه با پیدایش این هنر در سال های ابتدایی بسنده می کنیم. در صورتی که تمایل داشته باشید اطلاعات کامل تری در این زمنیه کسب نمایید می توانید با پر کردن فرم مشاوره رایگان از کارشناسان هلدینگ نگاه آریایی بخواهید تا این اطلاعات را در اختیار شما قرار دهند.